Gaav گاو

Behia

Dariush Mehrjui  / 100 min. / 1969

Esaten dutenez, Irango zinemaren olatu berriaren erreferentzia da pelikula hau, Massoud Kimiai-ren Queysar (1969) eta Nasser Taqvai-ren Lasaitasuna besteen aurrean (1973) pelikulekin batera. Sinamaa Motefavet (zinema desberdina) izendatu zuten olatu berri horrek irango zinemaren kanon tradizionalak apurtu eta bestelako moldeak proposatu eta entseatu zituen. Dariush Mehrjui-ren lan hau dugu beraz, garai hartako akuilu. Gholam-Hossein Sa´edi idazle famatuarekin prestatu zuen gidoia eta istorioa bera idazlearen beraren eleberrian oinarritua izan zen.

Alde batetik, Irango hegoaldeko herrixka batetako bizitza erakusten du filmak, soilki. Haren eskenatoki dira eguneroko zenbait jarduera eta leku: te-etxea, plazako edo etxe tradizionaletako uraska tipikoa (houzh حوض deritzana), etxea, ikuilua, ezkontza erritoa, musikaria, alkatea edo regidorea, lapurren mehatxua... Komunitatea ren sekretuak gordetzeko ezintasuna tartean da ere...

Beste alde batetik, animali bati estuki loturiko pertsonaren trantzea erakusten du, honen galeraren ostean. Alegia, zer falta zaigun, hortan bilakatzen garena. Morroiak edo jabetzak ihes egin dion ezkeroztik nagusiak jasaten duen blokeatzea (formatik irteteko ezintasun hori) lantzen du, nolabait, pelikulak. Ildo horretatik, Luis Buñuelen El angel exterminador (1962), Thomas Vinterbergen Festen (1998) eta Giorgos Lanthimosen Kynodontas (2009) pelikuletako egitura gogora erazten du.

Hasierako eskenak nabarmentzeko modukoak iruditu zaizkit, unaiak behia putzuan garbitzen dueneko pasartea gogoan betiko geratzen zaizun horietakoa da. Bukaerako pasartea aldiz, heriotzeranzko bidaia litzatekeena (konfirmazio moduko bat, bai, animalia zara) El proceso filmaren azken eskenak gogora ekarri dizkit. Heriotzera daramaten “borrero” edo bitartekariak besterik ez diren horiek gidatuta.

Pelikularen hasieran kredituak erakusteko hondoan darabilen irudi-entsegua desperdiziorik gabekoa da. Dagoeneko, bertan deklaratzen ditu zuzendariak bere itentzioak, formalki, behia eta unaia bat datozen mantxa gisa erakutsiz. 

 

Equus (Sidney Lumet, 1977) pelikularen ohiartzunak ere, ez al ditu filmak?